Η διπολική διαταραχή ή μανιοκατάθλιψη, είναι μια ψυχιατρική διαταραχή που προκαλεί ακραίες μεταβολές της διάθεσης που περιλαμβάνουν από την μία μανία ή υπομανία και από την άλλη κατάθλιψη.

Όταν οι πάσχοντες με διπολική προσωπικότητα έχουν επεισόδια κατάθλιψης, μπορεί να αισθάνονται λυπημένοι ή απελπισμένοι και να χάσουν το ενδιαφέρον ή την ευχαρίστηση για τις περισσότερες δραστηριότητες της ζωής τους. Αντίθετα όταν έχουν επεισόδια μανίας ή υπομανίας μπορεί να αισθάνονται ευφορία, γεμάτοι ενέργεια ή ασυνήθιστα ευερέθιστοι. Αυτές οι εναλλαγές της διάθεσης μπορούν να επηρεάσουν τον ύπνο, την καθημερινότητα, τη συμπεριφορά και την ικανότητα να σκέφτονται καθαρά.

Επεισόδια μεταβολών της διάθεσης μπορεί να εμφανιστούν σπάνια ή πολλές φορές το χρόνο. Αν και η διπολική διαταραχή είναι μια δια βίου πάθηση, οι πάσχοντες με διπολική προσωπικότητα μπορούν να διαχειριστούν τις εναλλαγές της διάθεσής τους και τα άλλα συμπτώματα ακολουθώντας ένα σχέδιο θεραπείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διπολική διαταραχή αντιμετωπίζεται με φάρμακα και ψυχοθεραπεία.

Διπολική διαταραχή – Συμπτώματα

Υπάρχουν διάφοροι τύποι διπολικής διαταραχής. Ο κάθε τύπος μπορεί να περιλαμβάνει επεισόδια μανίας, υπομανίας και κατάθλιψης. Η διπολική διαταραχή συνοδεύεται από συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσουν απρόβλεπτες αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά, με αποτέλεσμα τη σημαντική δυσφορία και δυσκολία στη ζωή.

• Διπολική διαταραχή Ι. Τουλάχιστον ένα μανιακό επεισόδιο που μπορεί να προηγηθεί ή να ακολουθηθεί από υπομανικά ή μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η μανία μπορεί να προκαλέσει ψύχωση.
• Διπολική διαταραχή ΙΙ. Τουλάχιστον ένα καταθλιπτικό επεισόδιο και τουλάχιστον ένα υπομανικό επεισόδιο, αλλά χωρίς μανιακά επεισόδια.
• Κυκλοθυμία. Τουλάχιστον δύο χρόνια – ή ένα έτος σε παιδιά και εφήβους – πολλών περιόδων υπομανίας και ήπιας κατάθλιψης.
• Άλλοι τύποι. Αυτοί οι τύποι περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, μανιοκατάθλιψη που προκαλείται από ορισμένα φάρμακα ή αλκοόλ ή οφείλεται σε κάποια ιατρική κατάσταση, όπως η νόσος του Cushing, η σκλήρυνση κατά πλάκας ή το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η διπολική διαταραχή ΙΙ δεν είναι μια πιο ήπια μορφή της Ι, αλλά μια ξεχωριστή διάγνωση. Ενώ τα μανιακά επεισόδια της Ι μπορεί να είναι σοβαρά και επικίνδυνα, τα άτομα με διπολική διαταραχή ΙΙ μπορεί να έχουν κατάθλιψη για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην ζωή τους.

Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως διαγιγνώσκεται στα εφηβικά χρόνια ή στις αρχές των 20 χρόνων. Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο αλλά και με την πάροδο του χρόνου.

Διπολική διαταραχή – Αιτίες

Η ακριβής αιτία της διπολικής διαταραχής είναι άγνωστη, αλλά μπορεί να εμπλέκονται διάφοροι παράγοντες, όπως:

• Βιολογικοί λόγοι. Οι πάσχοντες με διπολική προσωπικότητα φαίνεται να έχουν διαφορές στον εγκέφαλό τους. Η σημασία αυτών των αλλαγών είναι ακόμα αβέβαιη, αλλά μπορεί τελικά να βοηθήσει στον εντοπισμό αιτιών.
• Γενετικοί παράγοντες. Η διπολική διαταραχή είναι πιο συχνή σε άτομα που έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού, όπως αδέλφια ή γονείς, με την πάθηση. Οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν γονίδια που μπορεί να εμπλέκονται στην εμφάνιση της διπολικής διαταραχής.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διπολικής διαταραχής ή να λειτουργήσουν ως έναυσμα για το πρώτο επεισόδιο και περιλαμβάνουν:

• Συγγενείς πρώτου βαθμού, όπως γονέας ή αδελφός, με την πάθηση
• Περιόδους υψηλού στρες, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου ή άλλο τραυματικό γεγονός
• Κατάχρηση ναρκωτικών ή αλκοόλ

Επιπλοκές

Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα που επηρεάζουν κάθε τομέα της ζωής σας, όπως:

• Προβλήματα που σχετίζονται με τη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ
• Αυτοκτονία ή απόπειρες αυτοκτονίας
• Νομικά ή οικονομικά προβλήματα
• Τοξικές σχέσεις
• Προβλήματα στην εργασία ή το σχολείο

Διπολική διαταραχή – Συνοσυρότητα

Εάν κάποιος έχει διπολική προσωπικότητα, μπορεί επίσης να αντιμετωπίζει και άλλη ψυχική ασθένεια που πρέπει να αντιμετωπιστεί μαζί με την μανιοκατάθλιψη. Ορισμένες καταστάσεις μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής ή να κάνουν τη θεραπεία λιγότερο επιτυχημένη. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• Αγχώδη διαταραχή
• Διατροφικές διαταραχές
• Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
• Προβλήματα με αλκοόλ ή ναρκωτικά
• Προβλήματα υγείας, όπως καρδιακές παθήσεις, προβλήματα θυρεοειδούς, πονοκεφάλους ή παχυσαρκία

Η διπολική διαταραχή είναι μια σοβαρή συναισθηματική διαταραχή που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και να μην αφεθεί.