Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας – Συμπτώματα
Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας (NPD) είναι μια διαταραχή στην οποία οι πάσχοντες έχουν διογκωμένη άποψη για τον εαυτό τους, έντονη ανάγκη για τον θαυμασμό και την προσοχή των άλλων.
Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή μπορεί να είναι γενικά δυστυχισμένα και απογοητευμένα όταν δεν λαμβάνουν τον έπαινο ή ειδικές χάρες που πιστεύουν ότι αξίζουν από τους άλλους ανθρώπους.
Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε πολλούς τομείς της ζωής, όπως:
- στην εργασία
- στο σχολείο
- στις σχέσεις
Ωστόσο, η διαταραχή μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψυχοθεραπεία και ορισμένες βελτιώσεις στον τρόπο ζωής.
Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας – Συμπτώματα
Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή έχουν διάφορα συμπτώματα και χαρακτηρίζονται συνήθως ως:
- αλαζονικά
- εγωκεντρικά
- απαιτητικά
Συχνά έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση και μπορεί να πιστεύουν ότι είναι ανώτεροι ή ξεχωριστοί σε σύγκριση με άλλους ανθρώπους. Ωστόσο, φαίνεται ότι χρειάζονται υπερβολικό έπαινο και θαυμασμό και μπορεί να αντιδρούν άσχημα στην κριτική. Οι ναρκισσιστές τείνουν επίσης να υπερβάλλουν για τα δικά τους ταλέντα και επιτεύγματα, ενώ υποτιμούν των άλλων. Συνήθως τους απασχολεί η δύναμη, η επιτυχία και η ομορφιά. Μπορεί ακόμη και να προχωρούν σε παρορμητικές συμπεριφορές, όπως το σεξ με πολλαπλούς συντρόφους και χωρίς προστασία και τον τζόγο.
Η ναρκισσιστική διαταραχή εμφανίζεται συνήθως στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Τα άτομα με τη διαταραχή ενδέχεται να μην αναγνωρίζουν ότι έχουν πρόβλημα αφού αυτό έρχεται σε αντίθεση με την εικόνα που έχουν δημιουργήσει για τον εαυτό τους.
Το προφίλ του νάρκισσου
- διογκωμένη αίσθηση αυτο-αξίας και εικόνας
- συνεχής ανάγκη για θαυμασμό και έπαινο
- απαίτηση ειδικής μεταχείρισης λόγω
- υπερβολική προβολή επιτευγμάτων και ταλέντων
- αρνητική αντίδραση στην κριτική
- υπερβολική απασχόληση για τη δύναμη, την επιτυχία και την ομορφιά
- συνεχής εκμετάλλευση των άλλων
- ανικανότητα ή απροθυμία να αναγνωρίσουν τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων
Οι ναρκισσιστές είναι άτομα που έχουν υπερβολική αίσθηση αυτοπεποίθησης και βαθιά ανάγκη για θαυμασμό. Συχνά θεωρούν τον εαυτό τους ανώτερο από τους άλλους και έχουν έντονη την αίσθηση του δικαιώματος. Η ναρκισσιστική συμπεριφορά μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους και μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο στον ναρκισσιστή όσο και στους γύρω του.
Το προφίλ του νάρκισσου χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενσυναίσθησης. Οι ναρκισσιστές είναι συχνά ανίκανοι να κατανοήσουν ή να συσχετιστούν με τα συναισθήματα των άλλων και μπορεί να χρησιμοποιούν τους άλλους για δικό τους όφελος χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τον αντίκτυπο στους γύρω τους. Μια άλλη κοινή πτυχή της ναρκισσιστικής συμπεριφοράς είναι η υπερβολική αίσθηση αυτοπεποίθησης.
Οι ναρκισσιστές έχουν συχνά μεγαλοπρεπή άποψη για τον εαυτό τους και μπορεί να υπερβάλλουν για τα επιτεύγματα ή τα ταλέντα τους. Μπορεί επίσης να ασχολούνται με φαντασιώσεις δύναμης, επιτυχίας ή ομορφιάς και μπορεί να πιστεύουν ότι δικαιούνται ειδική μεταχείριση ή προνόμια.
Οι ναρκισσιστές μπορεί επίσης να επιδεικνύουν αλαζονική και υπεροπτική συμπεριφορά. Μπορεί να συμπεριφέρονται σαν να είναι καλύτεροι από τους άλλους και μπορεί να αναζητούν συνεχώς την προσοχή και τον θαυμασμό. Μπορεί επίσης να δείξουν υπερβολική ανάγκη για έλεγχο και μπορεί να θυμώνουν ή να γίνονται επιθετικοί όταν απειλείται η αίσθηση της αυτοπεποίθησής τους.
Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί επίσης να οδηγήσει σε χειραγώγηση και εκμετάλλευση των άλλων. Οι ναρκισσιστές μπορεί να χρησιμοποιούν τη γοητεία και το χάρισμά τους για να χειραγωγούν τους άλλους για δικό τους όφελος και να είναι απρόθυμοι να αναλάβουν την ευθύνη για τις πράξεις τους.
Αίτια και παράγοντες κινδύνου
Τα αίτια της ναρκισσιστικής διαταραχής δεν είναι ακόμη κατανοητά. Ωστόσο, τα κληρονομικά γενετικά ελαττώματα πιστεύεται ότι ευθύνονται για πολλές περιπτώσεις ναρκισσισμού όπως και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και μπορεί περιλαμβάνουν:
- παιδική κακοποίηση ή παραμέληση
- υπερβολική προσοχή από τους γονείς
- μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τους γονείς
- πολιτισμικές επιρροές
Η ναρκισσιστική διαταραχή είναι μια σχετικά σπάνια κατάσταση, που επηρεάζει περίπου το 1% του γενικού πληθυσμού. Είναι πιο συχνή στους άνδρες απ’ ό,τι στις γυναίκες. Άτομα με το προφίλ του νάρκισσου μπορεί να δυσκολεύονται να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν υγιείς σχέσεις. Μπορεί να εκμεταλλεύονται τους άλλους για δικό τους όφελος και να δυσκολεύονται να αποδεχτούν την ευθύνη για τις πράξεις τους. Μπορεί επίσης να είναι επιρρεπείς σε θυμό και επιθετικότητα όταν αισθάνονται ότι απειλείται η αίσθηση της αυτοεξουσίας τους.
Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας – Θεραπεία
Η θεραπεία της ναρκισσισμού περιλαμβάνει κυρίως την ψυχοθεραπεία. Εάν εμφανιστούν συμπτώματα ναρκισσιστικής διαταραχής παράλληλα με κατάθλιψη ή άλλη κατάσταση ψυχικής υγείας, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθούν τα κατάλληλα φάρμακα για τη θεραπεία της εκάστοτε διαταραχής. Ωστόσο, δεν υπάρχουν φάρμακα για τη θεραπεία της ναρκισσιστικής διαταραχής.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη σύνδεση του ναρκισσιστή με τους άλλους, ώστε οι σχέσεις να γίνουν πιο ευχάριστες και υγιείς. Η ανάπτυξη θετικών αλληλεπιδράσεων με άλλους ανθρώπους μπορεί να βελτιώσει σημαντικά διάφορους τομείς της ζωής. Η ψυχοθεραπεία μπορεί επίσης να:
- βελτιώσει τη συνεργασία με συναδέλφους
- βελτιώσει τις διαπροσωπικές σχέσεις
- οδηγήσει στην κατανόηση των αντικειμενικών δυνατοτήτων του πάσχοντος, ώστε να μπορεί να ανεχτεί καλύτερα την κριτική
- βελτιώσει την διαχείριση των συναισθημάτων
- θέσει ρεαλιστικούς στόχους για την ζωή
Οι ακόλουθες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ναρκισσιστικής διαταραχής:
- Αποφυγή του αλκοόλ, ναρκωτικών και άλλων ουσιών που προκαλούν αρνητικές συμπεριφορές.
- Άσκηση τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα
- Ενασχόληση με τεχνικές χαλάρωσης, όπως η γιόγκα και διαλογισμό, για την μείωση του άγχους.
Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας είναι μια πάθηση που μπορεί να θεραπευτεί και να βελτιώσει την καθημερινότητα του πάσχοντα.
Διαβάστε περισσότρα για:
