Οιδιπόδειο σύμπλεγμα και σύνδρομο της Ηλέκτρας
Το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα και το σύνδρομο της Ηλέκτρας, είναι ένας όρος που χρησιμοποιεί ο Σίγκμουντ Φρόιντ στη θεωρία του για τα ψυχοσεξουαλικά στάδια ανάπτυξης, ώστε να περιγράψει την επιθυμία του παιδιού για τον γονέα του αντίθετου φύλου του και τον ανταγωνισμό και ζήλια για τον γονέα του ίδιου φύλου.
Πιο συγκεκριμένα, το αγόρι ανταγωνίζεται τον πατέρα του για τα μάτια της μητέρας του, ενώ το κορίτσι ανταγωνίζεται τη μητέρα του για κερδίσει την στοργή του πατέρα του. Σύμφωνα με τον Φρόιντ, τα παιδιά βλέπουν τον γονέα του ίδιου φύλου ως αντίπαλο για την μάχη της προσοχής και της αγάπης της μητέρας ή του πατέρα τους.
Οιδιπόδειο σύμπλεγμα – Τι είναι;
Ο Φρόυντ αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην έννοια του Οιδιπόδειου συμπλέγματος το 1899, αν και επίσημα άρχισε να χρησιμοποιεί τον όρο Οιδιπόδειο σύμπλεγμα το 1910. Η έννοια έγινε όλο και πιο σημαντική καθώς συνέχισε να την αναπτύσσει πάνω στην θεωρία του, για την ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη.
Στην ψυχαναλυτική θεωρία, το οιδιπόδειο σύμπλεγμα αναφέρεται στην σεξουαλική επιθυμία του αγοριού για την μητέρα του, ιδιαίτερα για την προσοχή της. Η επιθυμία αυτή δεν εμφανίζεται στη συνειδητή επίγνωση του παιδιού, αλλά ο Φρόιντ υποστήριζε ότι ασκεί επιρροή στη συμπεριφορά του παιδιού και στην ανάπτυξή του.
Το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα εμφανίζεται στο φαλλικό στάδιο της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης μεταξύ τριών και πέντε ετών και ο Φρόυντ θεωρούσε ότι η επιτυχής ολοκλήρωση του φαλλικού σταδίου, εμπλέκεται με την σχέση του αγοριού με την μητέρα του και τελικά οδηγεί στην ανάπτυξη μιας ώριμης σεξουαλικής ταυτότητας.
Οιδιπόδειο σύμπλεγμα – Σημάδια
Ο Φρόιντ ανάφερε ότι υπάρχουν μια σειρά από συμπεριφορές που έχουν τα παιδιά που είναι στην πραγματικότητα συμπτώματα του συμπλέγματος. Ορισμένες συμπεριφορικές εκδηλώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν, ένα αγόρι που εκφράζει την κτητικότητα προς την μητέρα του και δεν αφήνει τον πατέρα του να αγκαλιάσει ή να φιλήσει τη μαμά του. Τα κορίτσια σε αυτή την ηλικία μπορεί με την σειρά τους να δηλώσουν ότι σκοπεύουν να παντρευτούν τον πατέρα τους όταν μεγαλώσουν.
Σύνδρομο της Ηλέκτρας – Τι είναι;
Το ανάλογο στάδιο για τα κορίτσια είναι γνωστό ως το σύνδρομο της Ηλέκτρας στο οποίο τα κορίτσια αισθάνονται επιθυμία προς τους πατέρες τους και ζήλια για τις μητέρες τους. Ο όρος εισήχθη από τον Καρλ Γιουνγκ για να περιγράψει πώς εκδηλώνεται αυτό το σύμπλεγμα στα κορίτσια, ωστόσο ο Φρόιντ χρησιμοποιούσε τον όρο Οιδιπόδειο σύμπλεγμα τόσο σε αγόρια όσο και σε κορίτσια.
Ο Φρόιντ υποστήριζε επίσης ότι όταν τα κορίτσια ανακαλύπτουν ότι δεν έχουν πέος, αναπτύσσουν φθόνο για το πέος και δυσαρέσκεια προς τις μητέρες τους επειδή «ήρθαν στον κόσμο ανεπαρκώς εξοπλισμένες». Τελικά, αυτή η δυσαρέσκεια δίνει τη θέση της στην ταύτιση με τη μητέρα της και στη διαδικασία εσωτερίκευσης των ιδιοτήτων και των χαρακτηριστικών της γυναίκας.
Ο ίδιος ο Φρόιντ βέβαια παραδέχτηκε ότι η κατανόησή του για τις γυναίκες δεν ήταν επαρκής. «Γνωρίζουμε λιγότερα για τη σεξουαλική ζωή των μικρών κοριτσιών παρά για των αγοριών», εξήγησε. «Η σεξουαλική ζωή των ενήλικων γυναικών είναι μια «σκοτεινή ήπειρος» για την ψυχολογία».
