Αρρωστοφοβία / Υποχονδρίαση – Ποια τα συμπτώματα;

Η αρρωστοφοβία ή υποχονδρίαση είναι ο ακραίος και παράλογος φόβος για την ανάπτυξη μιας ασθένειας.  Είναι σύνηθες ένας άνθρωπος να αισθάνεται άγχος όταν κάποια πανδημία για παράδειγμα εξαπλώνεται στην κοινότητά. Τα άτομα με αρρωστοφοβία όμως, έχουν συντριπτικό, συνεχές άγχος που επηρεάζει την καθημερινότητά τους.

Αρρωστοφοβία – Συμπτώματα

Το κύριο σύμπτωμα της υποχονδρίασης είναι ο φόβος και το άγχος για την ανάπτυξη μιας ασθένειας, συνήθως γνωστής και δυνητικά απειλητικής για τη ζωή, όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις ή ο HIV και αυτή η ανησυχία τείνει να επιμένει ακόμη και αφού εξεταστούν από γιατρούς. Ένας αρρωστοφοβικός άνθρωπος μπορεί να έχει την ανάγκη να βλέπει συχνά το γιατρό του και να κάνει εξετάσεις, ακόμα και αν δεν έχουν κάτι.

Αυτός ο έντονος φόβος μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά συμπτώματα, όπως:

• ζάλη
• ναυτία
• αυξημένος παλμός
• εφίδρωση
• γρήγορη αναπνοή
• δυσκολία στον ύπνο

Η αρρωστοφοβία περιλαμβάνει επίσης την αποφυγή γεγονότων και καταστάσεων και ο πάσχων μπορεί να μην θέλει να μάθει τίποτα για την ασθένεια και όταν ακούει το παραμικρό για αυτή να του προκαλείται στεναχώρια και άγχος.

Από την άλλη πλευρά, ορισμένοι άνθρωποι με υποχονδριάση προτιμούν να μαθαίνουν όσο μπορούν για ορισμένες ασθένειες, διαβάζοντας για ώρες για μια συγκεκριμένη πάθηση.

Σε τι διαφέρει από την υποχονδρίαση;

Η ασθενοφοβία και υποχονδρίαση είναι περίπου ταυτόσημες έννοιες όμως έχουν μια σημαντική διαφορά. Κάποιος με υποχονδρίαση μπορεί να ανησυχεί ότι μικρά συμπτώματα, όπως ο πονόλαιμος ή ο πονοκέφαλος, είναι σημάδι κάτι σοβαρού, ενώ κάποιος με ασθενοφοβικός μπορεί να μην έχει σωματικά συμπτώματα, αλλά να συνεχίζει να ανησυχεί ότι έχει (ή πρόκειται να έχει) μια συγκεκριμένη, σοβαρή ιατρική κατάσταση.

Για παράδειγμα, κάποιος υποχόνδριος άνθρωπος μπορεί να ανησυχεί ότι ο πονοκέφαλος του είναι σύμπτωμα όγκου, ενώ κάποιος με ασθενοφοβία μπορεί να ανησυχεί συνεχώς για την εμφάνιση όγκου στον εγκέφαλο, ακόμη και αν δεν έχει συμπτώματα.

Τα άτομα με υποχονδρίαση είναι επίσης πιο πιθανό να απευθυνθούν σε αγαπημένα πρόσωπα ή παρόχους υγειονομικής περίθαλψης για εξετάσεις και υποστήριξη ενώ οι ασθενοφοβικοί μπορεί να είναι πιο πιθανό να αποφύγουν να σκεφτούν και να εξεταστούν για την κατάσταση που τους αγχώνει.

Αίτια

Διάφοροι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν αρρωστοφοβία και σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει σαφής υποκείμενη αιτία. Εάν κάποιος κοντά σας έχει ή είχε κάποια σοβαρή ασθένεια, μπορεί να ανησυχείτε ότι το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε εσάς. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο εάν φροντίζετε αυτό το άτομο.

Τα τελευταία χρόνια, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες υγείας στο Διαδίκτυο μπορεί επίσης να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την αύξηση της υποχονδρίασης. Ο καθένας πλέον μπορεί να βρει μια λεπτομερή λίστα συμπτωμάτων και επιπλοκών που σχετίζονται με σχεδόν όλες τις ασθένειες. Τέλος η ασθενοφοβία τείνει να εμφανίζεται σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό αγχώδης διαταραχής.

Αρρωστοφοβία – Aντιμετώπιση

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για την αντιμετώπιση κάποιας φοβίας και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να γίνει και χρήση φαρμακευτικής αγωγής.

• Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται κυρίως στην κατανόηση και στην αντιμετώπιση των παράλογων σκέψεων και συμπεριφορών. Όταν αρχίζετε να ανησυχείτε για κάποια ασθένεια, μπορείτε να σταματήσετε και να επανεξετάσετε εάν η σκέψη σας είναι ορθολογική. Η αναμόρφωση των παράλογων και ενοχλητικών σκέψεων μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του άγχους. Μια άλλη σημαντική πτυχή για αποτελεσματική θεραπεία είναι η μείωση της ανάγκης για επιβεβαίωση ότι δεν έχετε κάποια ασθένεια. 

• Φαρμακευτική αγωγή

Παρόλο που δεν υπάρχει φάρμακο που να αντιμετωπίζει τις φοβίες, ορισμένα μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα του φόβου και του άγχους και μπορεί να είναι χρήσιμα όταν συνδυάζονται μαζί με την ψυχοθεραπεία.

Οι βήτα αναστολείς και οι βενζοδιαζεπίνες για βραχυπρόθεσμη ή περιστασιακή χρήση χρησιμοποιούνται πιο συχνά:

• Οι βήτα αναστολείς βοηθούν στη μείωση των σωματικών συμπτωμάτων του άγχους και μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε έναν σταθερό καρδιακό ρυθμό.
• Οι βενζοδιαζεπίνες είναι ένα είδος ηρεμιστικού που μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην χαλάρωση. Είναι όμως πολύ εθιστικές, επομένως δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.