Οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας – Συμπτώματα

Η οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ένα μοτίβο ακραίας συναισθηματικής έκφρασης και συμπεριφοράς και μια έντονη ανάγκη διαρκούς προσοχής που ξεκινά από την πρώιμη ενήλικη ζωή.

Περίπου το 9% του γενικού πληθυσμού στις ΗΠΑ έχει τουλάχιστον μία διαταραχή προσωπικότητας και η οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας επηρεάζει περίπου το 2% έως 3% του γενικού πληθυσμού. Η διαταραχή χαρακτηρίζεται επίσης από ρηχά συναισθήματα, αναζήτηση προσοχής και χειριστική συμπεριφορά.

Οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας – Συμπτώματα 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πάσχοντες μπορεί να μην συνειδητοποιήσουν ότι πάσχουν από οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας επειδή ο τρόπος σκέψης και συμπεριφοράς τους, τους φαίνεται φυσικός, κατηγορώντας τους άλλους για τις προκλήσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Τα άτομα με την διαταραχή μπορεί να: 

• Εμφανίσουν υπερβολικά συμπτώματα αδυναμίας ή ασθένειας και απειλήσουν ότι θα αυτοκτονήσουν για να χειραγωγήσουν τους άλλους
• Εμφανίσουν υπερβολικά αλλά ρηχά συναισθήματα και συμπεριφορές αναζητώντας προσοχή
• Έχουν κυκλοθυμία και φευγαλέες απόψεις και πεποιθήσεις. 
• Προχωρήσουν σε σεξουαλικά προκλητικές συμπεριφορές για να χειραγωγήσουν τους άλλους ή να κερδίσουν την προσοχή τους.

Οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας – Διάγνωση

Δεδομένου ότι η οιστριονική διαταραχή μπορεί να έχει συμπτώματα παρόμοια με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές και ιατρικές ασθένειες, ο γιατρός σας πιθανότατα θα προχωρήσει σε γενικές εξετάσεις για να αποκλείσει άλλες διαταραχές ή ιατρικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν τα συμπτώματα.

Σύμφωνα με το DSM-5, ένα άτομο πρέπει να έχει πέντε ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα για να διαγνωστεί με οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας:

• Δυσφορία σε καταστάσεις στις οποίες δεν είναι το κέντρο της προσοχής
• Ακατάλληλη σεξουαλικά σαγηνευτική ή προκλητική συμπεριφορά
• Γρήγορα μεταβαλλόμενη και ρηχή έκφραση συναισθημάτων
• Αυτοδραματοποίηση, θεατρικότητα και υπερβολική έκφραση συναισθημάτων
• Εύκολη αλλαγή απόψεων από άλλους ή από διάφορες συνθήκες
• Συνεχής παρεξήγηση ότι οι σχέσεις που έχει δημιουργήσει είναι πιο οικείες από ό, τι είναι στην πραγματικότητα

Οιστριονική διαταραχή – Οριακή διαταραχή

Υπάρχει μεγάλη ταύτιση των χαρακτηριστικών της οιστριονικής διαταραχής προσωπικότητας (HPD) και της οριακής διαταραχής προσωπικότητας (BPD), τόσο πολύ ώστε ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για την ίδια πάθηση.

Σύμφωνα με το DSM-5, “αν και η οριακή διαταραχή μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί από ανάγκη προσοχής, χειριστική συμπεριφορά και γρήγορα μεταβαλλόμενα συναισθήματα, χαρακτηρίζεται ακόμη από αυτοκαταστροφικότητα, ευερεθιστότητα και αίσθημα ματαιότητας. Ορισμένοι κλινικοί γιατροί υποστηρίζουν επίσης ότι τα ταχέως μεταβαλλόμενα συναισθήματα στην HPD δεν βιώνονται με το ίδιο βάθος και ένταση με αυτά της BPD. 

Οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας – Αιτίες

Αν και η ακριβής αιτία της διαταραχή δεν είναι γνωστή, πιστεύεται ότι προκαλείται από συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. 

• Γονίδια : Ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μπορεί να μεταφερθούν από τους γονείς μέσω κληρονομικών γονιδίων.
• Περιβάλλον : Το περιβάλλον περιλαμβάνει το μέρος στο οποίο μεγαλώσατε, γεγονότα που συνέβησαν και σχέσεις με μέλη της οικογένειας και σημαντικούς άλλους.

Άλλοι παράγοντες που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης οιστριονικής διαταραχής περιλαμβάνουν:

• Γονική συμπεριφορά, αμέλεια ή υπερβολική φροντίδα
• Γονείς με δραματικές ή ασταθείς συμπεριφορές
• Οικογενειακό ιστορικό ψυχιατρικών διαταραχών, χρήσης ουσιών ή διαταραχών προσωπικότητας
• Παιδικό τραύμα

Η ιστορική διαταραχή προσωπικότητας τείνει επίσης να συνυπάρχει με άλλες διαταραχές προσωπικότητας, όπως: ⁶

• Οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD) 
• Διαταραχή ναρκισσιστικής προσωπικότητας
• Εξαρτημένη διαταραχή προσωπικότητας

Οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας – Θεραπεία

Η οιστριονική διαταραχή προσωπικότητας είναι συχνά δύσκολο να αντιμετωπιστεί, εν μέρει επειδή τα άτομα με την πάθηση συχνά αναζητούν θεραπεία μόνο όταν η διαταραχή τους προκαλεί προβλήματα ή άγχος. Όταν ζητείται βοήθεια, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή συνδυασμό των δύο μαζί με αλλαγές στον τρόπο ζωής.

• Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της HPD, καθώς μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της συναισθηματικής δυσφορίας, στη βελτίωση της αυτοεκτίμησης και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων αντιμετώπισης του ατόμου.

Η ομαδική θεραπεία και η οικογενειακή θεραπεία γενικά δεν συνιστώνται, καθώς τα συμπτώματα της HPD, όπως η αναζήτηση προσοχής από τα μέλη της ομάδας και τα υπερβολικά συμπτώματα μπορεί να ενεργοποιηθούν ή να επιδεινωθούν σε μια ομαδική θεραπεία.

• Φαρμακευτική αγωγή

Παρόλο που δεν υπάρχουν εγκεκριμένα από τον FDA φάρμακα για τη θεραπεία της οιστριονικής διαταραχής προσωπικότητας, μπορεί να χρησιμοποιηθούν φάρμακα για τη θεραπεία της συναισθηματικής διαταραχής ή των εναλλαγών της διάθεσης, του θυμού, του άγχους και της κατάθλιψης που συχνά συνοδεύουν τη διαταραχή.