Εποχική κατάθλιψη – Συμπτώματα και θεραπεία

Η εποχική κατάθλιψη (ΕΚ) είναι ένας τύπος κατάθλιψης που σχετίζεται με τις αλλαγές των εποχών. Στους περισσότερους ανθρώπους με εποχική κατάθλιψη, τα συμπτώματά ξεκινούν το φθινόπωρο και συνεχίζονται τους χειμερινούς μήνες. Λιγότερο συχνά, η εποχική κατάθλιψη εμφανίζεται την άνοιξη ή στις αρχές του καλοκαιριού. Η θεραπεία για την ΕΚ μπορεί να περιλαμβάνει φωτοθεραπεία, φάρμακα και ψυχοθεραπεία.

Εποχική κατάθλιψη – Συμπτώματα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής εμφανίζονται στα τέλη του φθινοπώρου ή στις αρχές του χειμώνα και εξαφανίζονται κατά τις ηλιόλουστες μέρες της άνοιξης και του καλοκαιριού. Λιγότερο συχνά, τα άτομα με το αντίθετο μοτίβο έχουν συμπτώματα που ξεκινούν την άνοιξη ή το καλοκαίρι. Σε κάθε περίπτωση, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια στην αρχή και να γίνουν πιο έντονα στην συνέχεια.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της εποχικής κατάθλιψης περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα θλίψης το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα
• Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
• Χαμηλή ενέργεια
• Προβλήματα στον ύπνο
• Αλλαγές στην όρεξη ή το βάρος
• Αίσθημα ταραχής
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Αίσθημα απελπισίας ή ενοχής
• Συχνές σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας

Φθινόπωρο – Χειμώνας και εποχική κατάθλιψη

Τα συμπτώματα ειδικά για την κατάθλιψη που εμφανίζεται κατά τους χειμερινούς μήνες μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Υπερβολικό ύπνο
• Αλλαγές στην διατροφή -όρεξη για τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες
• Αύξηση βάρους
• Κούραση ή απουσεία ενέργεια

Άνοιξη – Καλοκαίρι και εποχική κατάθλιψη

Τα συμπτώματα ειδικά για την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή που ξεκινά το καλοκαίρι μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Προβλήματα στον ύπνο (αϋπνία)
• Απουσία όρεξης
• Απώλεια βάρους
• Ταραχή ή άγχος

Εποχιακές αλλαγές και διπολική διαταραχή

Σε μερικούς ανθρώπους με διπολική διαταραχή, η άνοιξη και το καλοκαίρι μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα μανίας ή υπομανίας, ενώ το φθινόπωρο και ο χειμώνας μπορεί να είναι η εποχή της κατάθλιψης.

Εποχική κατάθλιψη – Αιτίες

Η αιτία της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής παραμένει άγνωστη. Μερικοί παράγοντες που μπορεί να παίζουν ρόλο περιλαμβάνουν:

• Το βιολογικό σας ρολόι (κιρκάδιος ρυθμός). Τα μειωμένα επίπεδα ηλιακού φωτός το φθινόπωρο και το χειμώνα μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη. Η μείωση του ηλιακού φωτός μπορεί να διαταράξει το εσωτερικό ρολόι του σώματός και να οδηγήσει σε αισθήματα κατάθλιψης.
• Επίπεδα σεροτονίνης. Η πτώση της σεροτονίνης, μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου (νευροδιαβιβαστής) που επηρεάζει τη διάθεση, μπορεί να παίξει ρόλο στην εμφάνιση της εποχικής κατάθλιψης. Το μειωμένο ηλιακό φως μπορεί να προκαλέσει πτώση της σεροτονίνης προκαλώντας κατάθλιψη.
• Επίπεδα μελατονίνης. Η αλλαγή της εποχής μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των επιπέδων της μελατονίνης στο σώμα, η οποία βοηθά στον ύπνο και την διάθεση.

Παράγοντες κινδύνου

Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή διαγιγνώσκεται συχνότερα στις γυναίκες παρά στους άνδρες και εμφανίζεται συχνότερα σε νεότερους ενήλικες παρά σε ηλικιωμένους.

Οι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εποχικής συναισθηματικής διαταραχής περιλαμβάνουν:

• Οικογενειακό ιστορικό. Τα άτομα με εποχική κατάθλιψη μπορεί να είναι πιο πιθανό να έχουν συγγενείς αίματος με εποχική ή άλλη μορφή κατάθλιψης.
• Τόπος διαμονής. Η εποχική κατάθλιψη φαίνεται να είναι συχνότερη στους ανθρώπους που ζουν πολύ βόρεια ή πολύ νότια από τον ισημερινό. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο μειωμένο ηλιακό φως κατά τη διάρκεια του χειμώνα και στις μεγαλύτερες ημέρες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Εποχική κατάθλιψη και επιπλοκές

Όπως και με άλλους τύπους κατάθλιψης, έτσι και η εποχική μπορεί να επιδεινωθεί και να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα εάν δεν αντιμετωπιστεί. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Κοινωνική απόσυρση
• Προβλήματα στην εργασία
• Κατάχρηση ουσιών
• Άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας όπως άγχος ή διατροφικές διαταραχές
• Αυτοκτονικές σκέψεις και συμπεριφορά

Η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των επιπλοκών, ειδικά εάν η εποχική κατάθλιψη διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί πριν επιδεινωθούν τα συμπτώματα.