Αποπραγματοποίηση – Ποια τα σημάδια;

Η αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποίηση είναι μια ψυχική κατάσταση όπου αισθάνεστε αποστασιοποιημένοι από το περιβάλλον σας. Άνθρωποι και αντικείμενα γύρω σας μπορεί να φαίνονται εξωπραγματικά, όμως ακόμα κι έτσι, έχετε πάντα επίγνωση της πραγματικότητας.

Περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους μπορεί να βιώσουν αυτήν την αποσύνδεση με την πραγματικότητα μία φορά στη ζωή τους, όμως μόνο το 2% των ανθρώπων βιώνουν αποπραγματοποίηση αρκετά συχνά, ώστε να εξελιχθεί σε ένα τύπο διασχιστικής διαταραχής.

Η αποπραγματοποίηση είναι σχεδόν ταυτόσημη έννοια με την αποπροσωποποίηση. Η διαφορά όμως βρίσκεται στο ότι η τελευταία περιλαμβάνει ένα αίσθημα διαχωρισμού από το σώμα, τις σκέψεις και τα συναισθήματα και όχι από το περιβάλλον, σαν να παρακολουθείται τον εαυτό σας ως ξένος.

Αποπραγματοποίηση – Συμπτώματα

Η αποπραγματοποίηση συμβαίνει συνήθως σε επεισόδια, πράγμα που σημαίνει ότι τα συμπτώματα έρχονται και φεύγουν. Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου, μπορεί να αισθάνεστε σαν:

• Να βρίσκεστε σε ένα όνειρο
• Ένας διαφανής τοίχος ή πέπλο να σας χωρίζει από το περιβάλλον σας
• Ο κόσμος να φαίνεται άψυχος ή ψεύτικος
• Τα αντικείμενα και οι άνθρωποι να φαίνονται «λάθος»
• Οι ήχοι να είναι παραμορφωμένοι, πολύ δυνατοί ή πολύ αδύναμοι
• Ο χρόνος να επιταχύνεται, να επιβραδύνεται ή να μένει στάσιμος.

Τα επεισόδια μπορεί να τελειώσουν σε λίγα λεπτά ή να διαρκέσουν για μήνες, αλλά ακόμα κι αν νιώθετε ότι «τρελαίνεστε», αναγνωρίζετε πάντα ότι κάτι δεν πάει καλά και ότι αυτό που νιώθετε δεν είναι πραγματικό. Αυτή είναι μια βασική διαφορά της αποπραγματοποίησης και της αποπροσωποίησης με τις ψυχωτικές διαταραχές, όπου δεν μπορείτε να διακρίνετε τι είναι πραγματικό και τι όχι.

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου

Η αποπραγματοποίηση μερικές φορές μπορεί να είναι σύμπτωμα ιατρικής κατάστασης, όμως άλλες φορές, μπορεί να συμβεί από μόνη της, συχνά ως αντίδραση σε κάποιο σοβαρό ψυχολογικό τραύμα ή στρες .

Οι καταστάσεις υγείας που συνδέονται με την αποπραγματοποίηση περιλαμβάνουν:

• Άνοια
• Κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών
• Σχιζοφρένεια
• Κρίσεις πανικού
• Κατάθλιψη

Ο πιο συνηθισμένος παράγοντας όμως που μπορεί να πυροδοτήσει την αποπραγματοποίηση ή την αποπροσωποίηση είναι η συναισθηματική κακοποίηση και η παραμέληση σε νεαρή ηλικία. Η εμπειρία αυτή οδηγεί το παιδί να απομακρυνθεί από το περιβάλλον του ως τρόπο διαχείρισης του τραύματος. Άλλες αιτίες  μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση
• Ενδοοικογενειακή βία
• Οικογενειακό ιστορικό ψυχικών διαταραχών
• Απρόσμενος θάνατος αγαπημένου προσώπου
• Μετατραυματικό στρες

Αποπραγματοποίηση – Θεραπεία

Πολλοί άνθρωποι με αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποίηση αναρρώνουν πλήρως, μερικές φορές μόνοι τους. Αν όμως τα επεισόδια επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα ίσως χρειαστείτε επαγγελματική βοήθεια. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν έχετε επίσης κατάθλιψη ή άγχος μαζί με αποπραγματοποίηση.

Η Νο 1 θεραπεία για την αποπραγματοποίηση είναι η ψυχοθεραπεία. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει φάρμακα, κυρίως για να διευκολύνει τυχόν συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους που συνοδεύουν τη διαταραχή.

Μέσω της ψυχοθεραπείας, μπορείτε να μάθετε πώς να:

• Αποσπάτε την προσοχή σας με δραστηριότητες.
• Επικεντρωθείτε στην πραγματικότητα χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις σας
• Αντιμετωπίσετε τα αρνητικά συναισθήματα σας.
• Μιλήσετε για τα συναισθήματά σας χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες λέξεις.

Η αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποίηση είναι μια δύσκολη πάθηση, όμως με την επίτευξη της ψυχικής γαλήνης, μπορεί να εξαλειφθεί.