Ομοφοβία – Τι είναι και γιατί συμβαίνει;

Η ομοφοβία αναφέρεται σε διάφορες αρνητικές στάσεις απέναντι στα ομοφυλόφιλα άτομα και την σεξουαλική τους ταυτότητα, που μπορεί να εκφραστούν σε ατομικό, πολιτιστικό και θεσμικό επίπεδο. Η ομοφοβία παραδοσιακά αφορούσε την αρνητική στάση απέναντι στις λεσβίες και τους γκέι, όμως ο όρος επεκτείνεται επίσης σε αμφιφυλόφιλα και τρανς άτομα.

Σε γενικές γραμμές, με βάση το πώς η ομοφοβία ποικίλλει ανάλογα κοινωνικών και πολιτιστικών παραγόντων, φαίνεται να προέρχεται από άγνοια ή παράλογο φόβο για το άγνωστο.

Ομοφοβία – Ιστορία

Ο όρος ομοφοβία εισήχθη για πρώτη φορά από τον ψυχολόγο George Weinberg τη δεκαετία του 1960. Το 1973, η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία πήρε την απόφαση να αφαιρέσει την ομοφυλοφιλία ως ψυχική διαταραχή. Αργότερα το 1992, δημοσίευσε την ακόλουθη δήλωση:

«Η ομοφυλοφιλία αυτή καθαυτή δεν υπονομεύει την κρίση, τη σταθερότητα, την αξιοπιστία ή τις γενικές κοινωνικές ή επαγγελματικές ικανότητες. Η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία (APA) καλεί όλους τους διεθνείς οργανισμούς υγείας, ψυχιατρικούς οργανισμούς και ιδιώτες ψυχιάτρους σε άλλες χώρες να ζητήσουν την κατάργηση του στίγματος. Επιπλέον, η APA καλεί αυτές τις οργανώσεις και τα άτομα να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να μειώσουν το στίγμα που σχετίζεται με την ομοφυλοφιλία οπουδήποτε και οποτεδήποτε μπορεί να συμβεί. “

Ομοφοβία – Αιτίες

Υπάρχουν διάφορες πιθανές αιτίες για την ομοφοβία. Σε μερικούς ανθρώπους μπορεί να υπάρχει σαφής αιτία ομοφοβίας, όπως το θρησκευτικό τους υπόβαθρο, άλλοι όμως μπορεί να μην γνωρίζουν τι προκάλεσε την ομοφοβία τους (ή ακόμα και ότι είναι ομοφοβικοί).

• Ομοφοβία και Θρησκεία

Η θρησκεία μπορεί να είναι μια συχνή αιτία που προκαλεί ομοφοβίας. Ορισμένες θρησκείες διδάσκουν ότι η ομοφυλοφιλική έλξη είναι ανήθικη ή αμαρτία και για αυτόν τον λόγο, όσοι ακολουθούν αυτές τις θρησκείες, μεγαλώνουν με αυτές τις αξίες και ιδανικά.

• Καταπιεσμένες Επιθυμίες

Έρευνες κατά καιρούς έχουν δείξει ότι η ομοφοβία μπορεί στην πραγματικότητα να προκύπτει από καταπιεσμένες ομοφυλοφιλικές επιθυμίες. Σε μια γνωστή μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του George το 1996, διαπιστώθηκε ότι τα άτομα που χαρακτηρίζονταν από έντονη ομοφοβία, εμφάνισαν μεγαλύτερη στυτική απόκριση σε εικόνες από άτομα του ίδιου φύλου.

Αυτό το αποτέλεσμα χρησιμοποιήθηκε για να υποστηρίξει ότι η ομοφοβία μπορεί να αντικατοπτρίζει μια συγκάλυψη εσωτερικευμένων επιθυμιών. Αυτή η μελέτη μπόρεσε να εξηγήσει και το γιατί ορισμένοι θρησκευτικοί ηγέτες μπορεί να χαρακτηρίζονται από ομοφοβική συμπεριφορά, αλλά εμπλέκονται παρασκηνιακά σε ομοφυλοφιλικές πράξεις.

• Πολιτιστικοί Παράγοντες

Σε μια μελέτη του 2019, διαπιστώθηκε ότι η ομοφοβία διαφοροποιείται με βάση τους ακόλουθους παράγοντες: ηλικία, εθνικότητα, γεωγραφική περιοχή, φυλή, φύλο, κοινωνική τάξη, επίπεδο εκπαίδευσης, θρησκεία και κομματική ταύτιση. Αυτό δείχνει ότι υπάρχουν πολλαπλές πιθανές αιτίες ομοφοβίας και ότι πρέπει να λάβουμε υπόψη όλους τους παράγοντες για να σχεδιαστεί στρατηγική ευαισθητοποίησης.

Ομοφοβία – Τύποι

Οι κύριοι τύποι της ομοφοβίας περιλαμβάνουν τους ακόλουθους τέσσερις:

Εσωτερικευμένη ομοφοβία

Η εσωτερικευμένη ομοφοβία χαρακτηρίζεται από τα αρνητικά συναισθήματα του ίδιου του ανθρώπου για τον εαυτό του. Αυτός ο τύπος ομοφοβίας μπορεί να είναι ο πιο αυτοκαταστροφικός και περιλαμβάνει δύο υποκατηγορίες:

• Προσδιορίζετε ως LGBTQ+ αλλά ντρέπεστε για τη σεξουαλικότητά σας

Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να μην πιστεύετε ότι αξίζετε τα ίδια προνόμια με εκείνους που είναι ετεροφυλόφιλοι, ή μπορεί να συμβιβαστείτε με το να αποδεχτείτε λιγότερα από όσα αξίζετε.

Για παράδειγμα, μπορεί να νιώθετε άβολα να κρατάτε το χέρι ή να φιλήσετε τον σύντροφό σας δημόσια, παρά το γεγονός ότι είναι κάτι εντελώς φυσιολογικό και δεδομένο για ετεροφυλόφιλα ζευγάρια.

• Προσδιορίζετε ως LGBTQ+ αλλά αγνοείτε τη σεξουαλικότητά σας

Η δεύτερη κατάσταση της εσωτερικευμένης ομοφοβίας αφορά τα άτομα που νιώθουν έλξη για άτομα του ίδιου φύλου αλλά την καταπιέζουν επειδή την θεωρούν απαράδεκτη.

Για παράδειγμα, ένα άτομο που μεγάλωσε σε μια οικογένεια στην οποία η ομοφυλοφιλία δεν είναι αποδεκτή για θρησκευτικούς λόγους, θα μπορούσε να επιλέξει να αγνοήσει τις σεξουαλικές του προτιμήσεις του, για να μην έρθει σε σύγκρουση με το περιβάλλον του.

Διαπροσωπική ομοφοβία

Τα άτομα που εμπλέκονται σε διαπροσωπική ομοφοβία το κάνουν με βάση τις προκαταλήψεις που έχουν ως προς τον σεξουαλικό προσανατολισμό, με αποτέλεσμα να αισθάνονται δυσφορία ή αντιπάθεια για τα άτομα με ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις. Η διαπροσωπική ομοφοβία μπορεί επίσης να εμφανιστεί στο χώρο εργασίας, είτε με τη μορφή διάκρισης από ανώτερους είτε με εχθρικές ή απορριπτικές συμπεριφορές από συναδέλφους.

Τέλος, η διαπροσωπική ομοφοβία μπορεί επίσης να εμφανιστεί με πιο διακριτικούς τρόπους. Για παράδειγμα, μπορεί να είστε καλοί φίλοι με κάποιο άτομο αλλά να σας συμπεριφέρεται διαφορετικά λόγω του σεξουαλικού σας προσανατολισμού. Για παράδειγμα, μπορεί να μοιραστεί ανοιχτά λεπτομέρειες της ετεροφυλοφιλικής σχέσης του μαζί σας, αλλά στη συνέχεια να μην θέλει να ακούσει για την δική σας σχέση.