Εναισθησία – Η επίγνωση της ψυχικής ασθένειας
Η εναισθησία και συγκεκριμένα η έλλειψής της, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα διαχείρισης σοβαρών ψυχικών ασθενειών, όπως της διπολικής διαταραχής ή της σχιζοφρένειας, καθώς οι ασθενείς δεν λαμβάνουν τα απαραίτητα φάρμακά τους.
Η εναισθησία είναι ουσιαστική η αποδοχή και επίγνωση της ψυχικής κατάστασης ενός ατόμου από τον ίδιο του τον εαυτό, οπότε η μειωμένη εναισθησία κάνει τον πάσχοντα να αγνοεί την κατάστασή του και να μπορεί να την αποδεχτεί. Ένας άνθρωπος με μειωμένη εναισθησία δεν βρίσκεται απλώς σε άρνηση, αλλά ο εγκέφαλός του δεν μπορεί να επεξεργαστεί το γεγονός ότι οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις του δεν αντανακλούν την πραγματικότητα.
Εναισθησία – Ποιος κινδυνεύει
Η έλλειψη εναισθησίας είναι συχνή σε άτομα με σοβαρές ψυχικές ασθένειες και οι γιατροί πιστεύουν ότι περίπου το 40% των ατόμων με διπολική διαταραχή και το 50% των ατόμων με σχιζοφρένεια ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Μερικοί ψυχίατροι πιστεύουν ότι οι αριθμοί είναι ακόμη μεγαλύτεροι. Εκτιμούν ότι από το 57%-98% των ατόμων με σχιζοφρένεια έχουν έλλειψη εναισθησίας.
Μειωμένη εναισθησία – Αίτια
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η μειωμένη εναισθησία προκύπτει από βλάβη σε μια περιοχή του εγκεφάλου που έχει να κάνει με την αυτοεικόνα. Ο καθένας, ανεξάρτητα από την κατάσταση της υγείας του, ανανεώνει συνεχώς την εικόνα που έχει για τον εαυτό του και είναι μια συνεχής, πολύπλοκη διαδικασία.
Όταν όμως αυτή η περιοχή του εγκεφάλου δυσλειτουργεί, κάτι που συμβαίνει συχνά με ασθένειες όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή, ο εγκέφαλος δεν μπορεί πλέον να ενημερώνει σωστά για την αυτοεικόνα του. Επιπλέον μερικοί ασθενείς μπορεί να χάσουν μόνο εν μέρει την ικανότητα να βλέπουν τον εαυτό τους καθαρά ή η μειωμένη εναισθησία να έρχεται και να φεύγει, μπερδεύοντας έτσι φίλους και αγαπημένα πρόσωπα του πάσχοντος. Είναι δύσκολο ακόμα να εξηγηθεί ωστόσο πως γίνεται κάποιος να κατανοεί πλήρως τη μια στιγμή την κατάστασή του και την άλλη και την επόμενη να ισχυρίζεται ότι είναι απολύτως υγιείς.
Ένας άνθρωπος με σοβαρή ψυχική ασθένεια που επιμένει ότι δεν είναι άρρωστος μπορεί να αντιμετωπίσει επικίνδυνες καταστάσεις, καθώς είναι απίθανο να πάρει τα φάρμακά του. Έτσι ανάλογα με την κατάστασή του, μπορεί να αρχίσει να ακούει φωνές, να έχει επικίνδυνες συμπεριφορές μέχρι και να αυτοκτονήσει.
Μειωμένη εναισθησία – Αντιμετώπιση
Η έλλειψη εναισθησίας δεν αντιμετωπίζεται εύκολα. Η ψυχοθεραπεία ενίσχυσης κινήτρων (MET), μπορεί να βοηθήσει τον πάσχοντα να καταλάβει τα οφέλη από την αλλαγή της συμπεριφοράς του.
Μερικές φορές είναι καλύτερο να μην προσπαθήσετε να τον πείσετε ότι είναι άρρωστος, αλλά να μιλήστε για τους στόχους που μπορεί να θέσει, όπως το να βρει δουλειά ή είναι ανεξάρτητος. Αυτό μπορεί να τον ενθαρρύνει και να συναντηθεί με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, ακόμα κι αν πιστεύει ότι δεν το χρειάζεται για την υγεία και την ευημερία του.
