Αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας – Ποια τα συμπτώματα;

Τα άτομα με αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας βιώνουν κοινωνική αμηχανία και περνούν πολύ χρόνο εστιάζοντας στις αδυναμίες, διστάζοντας να δημιουργήσουν σχέσεις λόγω της απόρριψης που μπορεί να προκύψει. Αυτό συχνά οδηγεί στην μοναξιά και τα άτομα με αποφευκτική διαταραχή μπορεί επίσης να χάσουν συναντήσεις ή να φοβούνται πολύ για να συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις όπου μπορεί να κάνουν νέους φίλους.

Τι προκαλεί αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας;

Οι ερευνητές δεν κατανοούν πλήρως τι προκαλεί αυτή την διαταραχή, όμως πιστεύουν ότι είναι ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Οι εμπειρίες της πρώιμης παιδικής ηλικίας μπορεί να σχετίζονται με την ανάπτυξη της αποφευκτικής διαταραχής και έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά με γονείς που τα απορρίπτουν και δεν τους δίνουν την απαραίτητη προσοχή μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Το ίδιο συμβαίνει και στα παιδιά που βιώνουν κακοποίηση, παραμέληση και συνολικά χαμηλό επίπεδο φροντίδας.  Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ένας επιπλέον παράγοντας μπορεί να είναι η αλλαγή στην εμφάνιση λόγω σωματικής ασθένειας.

Η αποφευκτική διαταραχή είναι μια χρόνια διαταραχή που επηρεάζει εξίσου άνδρες και γυναίκες. και μπορεί να αναπτυχθεί στην παιδική ηλικία. Ωστόσο, όπως και άλλες διαταραχές προσωπικότητας, η αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας συνήθως διαγιγνώσκεται μόνο σε ενήλικες.

Αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας – Συμπτώματα

Η αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας χαρακτηρίζεται από τρία κύρια στοιχεία:

• Κοινωνική συστολή
• Αισθήματα ανεπάρκειας
• Ευαισθησία στην κριτική ή στην απόρριψη

Για να λάβει ένα άτομο τέτοια διάγνωση πρέπει να έχει κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Αποφυγή δραστηριοτήτων που συνεπάγονται με διαπροσωπική επαφή λόγω φόβου κριτικής ή απόρριψης
• Απροθυμία αλληλεπίδρασης με άλλους, εκτός εάν είναι βέβαιο ότι θα λάβουν θετική κριτική
• Δισταγμός για στενές σχέσεις λόγω φόβου ντροπής
• Αίσθημα ανεπάρκειας
• Αντίληψη ανικανότητας, κατωτερότητας και ανεπάρκειας

Η διάγνωση απαιτεί ψυχολογική αξιολόγηση από επαγγελματία ψυχικής υγείας. Αυτή η αξιολόγηση θα αποκλείσει επίσης άλλες ψυχικές διαταραχε΄ς ή θα καθορίσει εάν ένα άτομο έχει περισσότερες από μία διαγνώσεις. Το άρθρο συνεχίζεται παρακάτω

Αποφευκτική διαταραχή και κοινωνικό άγχος

Μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να διακρίνουμε αν ένα άτομο έχει διαταραχή κοινωνικού άγχους ή αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας ή και τις δύο καταστάσεις. Συνήθως, ένα άτομο με αποφευκτική διαταραχή θα βιώσει άγχος σε όλους τους τομείς της ζωής, ενώ ένα άτομο με κοινωνικό άγχος μπορεί να έχει συγκεκριμένους φόβους μόνο για συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως δημόσια ομιλία ή εκδήλωση.

Εκτός από τη διαταραχή κοινωνικού άγχους, τα άτομα με αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να έχουν συνυπάρχουσες καταστάσεις, όπως κατάθλιψη, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή άλλες αγχώδεις διαταραχές ή διαταραχές προσωπικότητας. Τα άτομα με αυτή την διαταραχή διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο κατάχρησης ουσιών ή αυτοκτονικής συμπεριφοράς.

Μερικές φορές η αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας συγχέεται επίσης με τη σχιζοειδή διαταραχή προσωπικότητας, καθώς και οι δύο συνθήκες χαρακτηρίζονται από κοινωνική απομόνωση. Ωστόσο, τα άτομα με σχιζοειδή διαταραχή προσωπικότητας διακατέχονται από γενική αδιαφορία για την αλληλεπίδραση με άλλους, ενώ τα άτομα με αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας θέλουν σχέσεις αλλά τείνουν να τις αποφεύγουν λόγω φόβου απόρριψης ή κριτικής.

Αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας – Θεραπεία

Τα άτομα με αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να αναζητήσουν θεραπεία επειδή θέλουν να δημιουργήσουν ισχυρότερες σχέσεις και να μειώσουν την ένταση που βιώνουν τα συμπτώματα της. Η θεραπεία οποιασδήποτε διαταραχής προσωπικότητας μπορεί να είναι δύσκολη, καθώς πολλά από τα συμπτώματα είναι χρόνια.

Η ψυχοθεραπεία είναι η κύρια θεραπεία και μπορεί να περιλαμβάνει γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, η οποία επικεντρώνεται στη μείωση των αρνητικών προτύπων σκέψης και στην οικοδόμηση κοινωνικών δεξιοτήτων. Μερικές φορές η ομαδική θεραπεία χρησιμοποιείται για να βοηθήσει άτομα με παρόμοιες προκλήσεις και να δημιουργήσει έναν ασφαλή χώρο για τη δημιουργία σταθερών σχέσεων. Η οικογενειακή θεραπεία μπορεί επίσης να αποδειχθεί χρήσιμη έτσι ώστε τα μέλη της οικογένειας να κατανοήσουν την κατάσταση και να παρέχουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον.