Επιλεκτική αλαλία – Συμπτώματα και αντιμετώπιση

Η επιλεκτική αλαλία ή εκλεκτική αλαλία (SM), είναι μια αγχώδης διαταραχή σε παιδιά, η οποία χαρακτηρίζεται από αδυναμία ομιλίας ή επικοινωνίας κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Η κατάσταση συνήθως διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία. Τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία αποτυγχάνουν να μιλήσουν σε συγκεκριμένες κοινωνικές καταστάσεις, όπως στο σχολείο ή σε εξωσχολικές δραστηριότητες.

Υπολογίζεται ότι λιγότερο από το 1% των παιδιών πάσχουν από εκλεκτική αλαλία. Η επιλεκτική αλαλία μπορεί να έχει πολλές συνέπειες, ιδιαίτερα αν δεν αντιμετωπιστεί. Μπορεί να οδηγήσει σε ακαδημαϊκά προβλήματα, χαμηλή αυτοεκτίμηση, κοινωνική απομόνωση και κοινωνικό άγχος.

Επιλεκτική αλαλία – Συμπτώματα 

Εάν πιστεύετε ότι το παιδί σας μπορεί να πάσχει από επιλεκτική αλαλία, αναζητήστε τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Έκφραση επιθυμίας για ομιλία που συγκρατείται όμως από το άγχος, τον φόβο ή την αμηχανία
• Αποφυγή επαφής με τα μάτια, έλλειψη κίνησης ή έλλειψη έκφρασης σε καταστάσεις με κόσμο
• Αδυναμία ομιλίας στο σχολείο και σε άλλες δραστηριότητες
• Χρήση μη λεκτικής επικοινωνίας ως τρόπος έκφρασης διαφόρων αναγκών (π.χ. κουνώντας το κεφάλι, δείχνοντας)
• Ντροπαλότητα, φόβος και απροθυμία να μιλήσουν μεταξύ 2 και 4 ετών
• Εύκολη λεκτική επικοινωνία σε ορισμένες καταστάσεις (π.χ. στο σπίτι ή με οικεία άτομα), αλλά όχι σε άλλες (π.χ. στο σχολείο ή με άγνωστα άτομα)

Αιτίες και επιπλοκές

Επειδή η εκλεκτική αλαλία τείνει να είναι αρκετά σπάνια, οι παράγοντες κινδύνου για την κατάσταση δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Κάποτε πίστευαν ότι η επιλεκτική αλαλία ήταν το αποτέλεσμα παιδικής κακοποίησης ή τραύματος. Η έρευνα τώρα δείχνει ότι η διαταραχή σχετίζεται με ακραίο κοινωνικό άγχος και ότι έχει πιθανώς γενετική προδιάθεση. 

Παιδιά που εμφανίζουν εκλεκτική αλαλία:

• Τείνουν να είναι πολύ ντροπαλά
• Να έχουν διαταραχή άγχους

Άλλες πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν την ιδιοσυγκρασία του παιδιού και το περιβάλλον. Τα παιδιά με άγχος αποχωρισμού ή με γλωσσικές δυσκολίες μπορεί να είναι πιο επιρρεπή στην εμφάνιση της επιλεκτικής αλαλίας. Γονείς με κοινωνικό άγχος μπορεί επίσης να λειτουργήσουν ως αίτια για την εμφάνιση της πάθησης..

Η επιλεκτική αλαλία συχνά συνυπάρχει με άλλες διαταραχές, όπως: ⁴

• Κατάθλιψη
• Αναπτυξιακή καθυστέρηση
• Γλωσσικά προβλήματα
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
• Κρίσεις πανικού

Επιλεκτική αλαλία -Αντιμετώπιση

Η εκλεκτική αλαλία είναι πιο δεκτική στη θεραπεία όταν εντοπιστεί νωρίς. Εάν το παιδί σας είναι σιωπηλό στο σχολείο για δύο μήνες ή περισσότερο, είναι σημαντικό η θεραπεία να ξεκινήσει αμέσως. Όταν η επιλεκτική αλαλία δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, υπάρχει κίνδυνος το παιδί να συνηθίσει να μην μιλάει, και ως εκ τούτου, η αλαλία να γίνει τρόπος ζωής του.

Η θεραπεία για την εκλεκτική αλαλία μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή και συνδυασμό των δύο.

• Επιλεκτική αλαλία – Ψυχοθεραπεία

Ένας συνηθισμένος τρόπος αντιμετώπισης της επιλεκτικής αλαλίας είναι η ψυχοθεραπεία. Τεχνικές όπως η απευαισθητοποίηση και η θετική ενίσχυση, που εφαρμόζονται τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο υπό την επίβλεψη ψυχολόγου μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά.

• Επιλεκτική αλαλία – Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη, ιδιαίτερα σε σοβαρές ή χρόνιες περιπτώσεις και όταν άλλες μέθοδοι δεν έχουν οδηγήσει σε βελτίωση. Η επιλογή του κατά πόσον είναι αναγκαία η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να γίνεται κατόπιν συνεννόησης με γιατρό που έχει εμπειρία σε παιδικές διαταραχές.

Εκτός από την αναζήτηση κατάλληλης επαγγελματικής θεραπείας, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί την κατάστασή του.

• Ενημερώστε τους δασκάλους και άλλους ανθρώπους που συνεργάζονται με το παιδί σας. Οι εκπαιδευτικοί μπορεί μερικές φορές να απογοητευτούν ή να θυμώσουν με τα παιδιά που δεν μιλούν. Πρέπει να βεβαιωθείτε ότι ο δάσκαλος του παιδιού σας γνωρίζει ότι η συμπεριφορά του δεν είναι σκόπιμη. 
• Επιλέξτε δραστηριότητες κατάλληλες για τις δεξιότητές τους. Μην πιέζετε το παιδί σας να συμμετέχει σε κοινωνικές δραστηριότητες που απαιτούν προφορική επικοινωνία. Αντ ‘αυτού, επιλέξτε δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνουν ομιλία, όπως ανάγνωση, τέχνη ή παζλ.
• Επιβραβεύστε την πρόοδο αλλά αποφύγετε την τιμωρία. Η ανταμοιβή των θετικών βημάτων προς την ομιλία είναι καλή, η τιμωρία όμως μπορεί να επιφέρει πολλά προβλήματα και να χειροτερέψει περισσότερο την κατάσταση. Εάν το παιδί σας φοβάται να μιλήσει, δεν θα ξεπεράσει αυτόν τον φόβο μέσω πίεσης ή τιμωρίας.

Πρέπει να τονιστεί ότι η επιλεκτική αλαλία με την κατάλληλη θεραπεία μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως.