Παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας – Συμπτώματα
Η παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας (PPD) ανήκει στην ομάδα Α των διαταραχών προσωπικότητας. Το κύριο χαρακτηριστικό των ατόμων με παρανοειδή διαταραχή είναι η παράνοια και η παράλογη δυσπιστία και καχυποψία για τους άλλους χωρίς λόγο. Η διαταραχή αρχίζει συχνά στην παιδική ηλικία ή στην πρώιμη εφηβεία και είναι πιο συχνή στους άνδρες παρά στις γυναίκες. Μελέτες εκτιμούν ότι επηρεάζει μεταξύ 2,3% και 4,4% του γενικού πληθυσμού.
Παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας – Συμπτώματα
Η παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας συνοδεύεται από συμπτώματα που προκαλούν αίσθημα διαρκούς επιφυλακής και φόβου για τους άλλους. Οι πάσχοντες πιστεύουν ότι οι άλλοι άνθρωποι προσπαθούν συνεχώς να τους ταπεινώσουν, να τους βλάψουν ή να τους απειλήσουν. Αυτές οι γενικά αβάσιμες πεποιθήσεις, καθώς και τα αισθήματα ενοχής και δυσπιστίας, παρεμβαίνουν στην ικανότητά τους να δημιουργούν στενές ή ακόμη και λειτουργικές σχέσεις.
Άτομα με αυτή τη διαταραχή:
- Αμφιβάλλουν για τη δέσμευση, την πίστη ή την αξιοπιστία των άλλων, πιστεύοντας ότι τους εκμεταλλεύονται ή τους εξαπατούν.
- Είναι απρόθυμοι να εμπιστευτούν άλλους ή να αποκαλύψουν προσωπικές τους πληροφορίες επειδή φοβούνται ότι θα χρησιμοποιηθούν εναντίον τους.
- Δεν συγχωρούν και κρατούν κακίες.
- Είναι υπερευαίσθητοι στην κριτική.
- Δημιουργούν κρυμμένα νοήματα στις αθώες παρατηρήσεις ή τα περιστασιακά βλέμματα των άλλων.
- Έχουν επίμονες υποψίες, χωρίς λόγο, ότι οι σύζυγοι ή οι εραστές τους είναι άπιστοι.
- Είναι γενικά ψυχροί και απόμακροι στις σχέσεις τους με τους άλλους. Ακόμα μπορεί να γίνουν ελεγκτικοί για να αποφύγουν την προδοσία.
- Δυσκολεύονται να χαλαρώσουν.
- Τείνουν να αναπτύσσουν αρνητικά στερεότυπα, ειδικά σε εκείνους που ανήκουν σε διαφορετικές πολιτιστικές ομάδες.
Παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας – Αίτια
Η ακριβής αιτία της διαταραχής δεν είναι γνωστή, αλλά πιθανώς περιλαμβάνει συνδυασμό βιολογικών και ψυχολογικών παραγόντων. Το γεγονός ότι είναι συχνότερη σε άτομα που έχουν στενούς συγγενείς με σχιζοφρένεια και παραληρητική διαταραχή υποδηλώνει μια γενετική σχέση μεταξύ των δύο διαταραχών. Πιστεύεται επίσης ότι οι εμπειρίες της πρώιμης παιδικής ηλικίας, συμπεριλαμβανομένου του σωματικού ή συναισθηματικού τραύματος, παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της διαταραχής.
Αντιμετώπιση και θεραπεία
Τα άτομα με παρανοειδή διαταραχή προσωπικότητας συχνά δεν αναζητούν θεραπεία από μόνοι τους επειδή δεν θεωρούν ότι αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα. Η δυσπιστία προς τους άλλους ανθρώπους είναι επίσης μια πρόκληση για τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Αυτό συμβαίνει επειδή η εμπιστοσύνη είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας της ψυχοθεραπείας. Ως αποτέλεσμα, πολλοί άνθρωποι με την διαταραχή δεν ακολουθούν το θεραπευτικό τους πλάνο. Συχνά μπορεί ακόμη και να αμφισβητήσουν τα κίνητρα του θεραπευτή.
Όταν ένας ασθενής αναζητά θεραπεία για την παρανοειδή διαταραχή, η ψυχοθεραπεία είναι μια πολύ χρήσιμη επιλογή. Η ψυχοθεραπεία πιθανότατα θα επικεντρωθεί στην εξάσκηση των γενικών κοινωνικών δεξιοτήτων, ιδιαίτερα της εμπιστοσύνης και της ενσυναίσθησης, καθώς και στη βελτίωση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, της επικοινωνίας και της αυτοεκτίμησης.
Η φαρμακευτική αγωγή γενικά δεν χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της διαταραχής. Ωστόσο, φάρμακα-όπως αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά ή αντιψυχωσικά φάρμακα-μπορεί να συνταγογραφούνται εάν τα συμπτώματα του ατόμου είναι ακραία ή εάν υποφέρει επίσης από κάποια άλλη ψυχιατρική διαταραχή, όπως άγχος ή κατάθλιψη.
Η παρανοειδής διαταραχή προσωπικότητας είναι μια πάθηση που με την κατάλληλη θεραπεία μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Διαβάστε περισσότερα για:
