Φοβίες – Είδη, αιτίες και συμπτώματα

Οι φοβίες χαρακτηρίζονται από υπερβολική και παράλογη αντίδραση σε κάποια κατάσταση, αντικείμενο ή μέρος. Σε αντίθεση με τις γενικές διαταραχές άγχους, οι φοβίες συνδέονται συνήθως με κάτι συγκεκριμένο. Τα άτομα με φοβίες συχνά συνειδητοποιούν ότι ο φόβος τους είναι παράλογος, αλλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτα γι ‘αυτό. Μπορεί να επηρεάσουν τη δουλειά, το σχολείο και τις προσωπικές σχέσεις.

Εκτιμάται ότι 19 εκατομμύρια Αμερικανοί πάσχουν από κάποια συγκεκριμένη φοβία που προκαλεί δυσκολία σε κάποιο τομέα της ζωής τους. 

Φοβίες – Αιτίες

Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν φοβίες. Τα παιδιά με στενούς συγγενείς με διαταραχή άγχους κινδυνεύουν περισσότερο. Οδυνηρά γεγονότα, όπως ο πνιγμός, μπορούν να προκαλέσουν φοβία.  Άτομα με συνεχείς ιατρικές παθήσεις ή προβλήματα υγείας έχουν συχνά φοβίες. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εμφανίσουν φοβίες άτομα μετά από εγκεφαλικά τραύματα. Η κατάχρηση ουσιών και η κατάθλιψη συνδέονται επίσης με τις φοβίες.

Οι φοβίες έχουν διαφορετικά συμπτώματα από άλλες σοβαρές ψυχικές ασθένειες όπως η σχιζοφρένεια. Στη σχιζοφρένεια, οι άνθρωποι έχουν οπτικές και ακουστικές ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, ενώ οι φοβίες μπορεί να είναι παράλογες, αλλά οι πάσχοντες δεν χάνουν την επαφή τους με την πραγματικότητα.

Φοβίες – Τα πιο συνηθισμένα είδη

Ακολουθούν μερικές από τις πιο συνηθισμένες φοβίες που ταλαιπωρούν πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο:

Αγοραφοβία: Η αγοραφοβία είναι ο έντονος φόβος για μέρη ή καταστάσεις από τις οποίες δεν μπορείτε να ξεφύγετε. 

Γλωσσοφοβία: Τα άτομα με γλωσσοφοβία έχουν σοβαρά σωματικά συμπτώματα όταν σκέφτονται ακόμη και να βρεθούν μπροστά σε μια ομάδα ανθρώπων και να μιλήσουν. 

Ακροφοβία: Η ακροφοβία είναι ουσιαστικά ο φόβος για τα ύψη. Τα άτομα με αυτή τη φοβία αποφεύγουν βουνά, γέφυρες και υψηλούς ορόφους κτιρίων. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ίλιγγο, ζάλη, έντονη εφίδρωση και αίσθηση λιποθυμίας και απώλειας των αισθήσεων.

Κλειστοφοβία: Πρόκειται για τον φόβο των κλειστών ή στενών χώρων. Η σοβαρή κλειστοφοβία μπορεί να είναι ιδιαίτερα δυσλειτουργική εάν σας εμποδίζει να οδηγείτε ή να χρησιμοποιείτε τον ανελκυστήρα. 

Αεροφοβία: Η αεροφοβία είναι ο φόβος των αεροπλάνων.

Οδοντοφοβία: Η οδοντοφοβία είναι ο φόβος για τον οδοντίατρο και τις οδοντιατρικές διαδικασίες. Αυτή η φοβία γενικά αναπτύσσεται μετά από μια δυσάρεστη εμπειρία στο οδοντιατρείο.

Αιμοφοβία: Η φοβία αυτή χαρακτηρίζεται από τον έντονο φόβο του αίματος ή κάποιου τραυματισμού. Ένα άτομο με αιμορφοβία μπορεί να λιποθυμήσει όταν έρθει σε επαφή με το δικό του αίμα ή το αίμα άλλου ατόμου.

Κυνοφοβία: Η κυνοφοβία είναι ο φόβος για τα σκυλιά.

Νυκτοφοβία : Αυτή η φοβία χαρακτηρίζεται από τον έντονο φόβο για τη νύχτα ή το σκοτάδι. Σχεδόν πάντα ξεκινά ως ένας τυπικός παιδικός φόβος, αλλά αν συνεχιστεί μετά την εφηβεία, θεωρείται φοβία.

Φοβίες – Συμπτώματα

Το πιο κοινό σύμπτωμα μιας φοβίας είναι η κρίση πανικού. Τα χαρακτηριστικά μιας κρίσης πανικού περιλαμβάνουν:

• ταχυπαλμία
• δύσπνοια
• γρήγορη ομιλία ή αδυναμία ομιλίας
• ξηροστομία
• στομαχικές διαταραχές
• ναυτία
• αυξημένη αρτηριακή πίεση
• τρέμουλο
• πόνος στο στήθος ή σφίξιμο
• ζάλη 
• έντονη εφίδρωση

Φοβίες – Θεραπεία και αντιμετώπιση

Η θεραπεία για τις φοβίες μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή συνδυασμό των δύο

• Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται στον εντοπισμό και την αλλαγή αρνητικών σκέψεων, δυσλειτουργικών πεποιθήσεων και αρνητικών αντιδράσεων στη κατάσταση που δημιουργεί την φοβία.  Η ψυχοθεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει επίσης την σταδιακή έκθεση του πάσχοντα στην πηγή του φόβου του σε ελεγχόμενο περιβάλλον.

• Φαρμακευτική αγωγή

Τα αντικαταθλιπτικά και τα φάρμακα κατά του άγχους μπορούν να βοηθήσουν στην ηρεμία των συναισθηματικών και σωματικών αντιδράσεων στο φόβο. Συχνά, ένας συνδυασμός φαρμάκων και επαγγελματικής ψυχοθεραπείας είναι ο πιο χρήσιμος.