Μυθομανία και παθολογικός ψεύτης – Χαρακτηριστικά
Η μυθομανία ή αλλιώς ο παθολογικός ψεύτης είναι η ανάγκη για ψέματα χωρίς να υπάρχει ξεκάθαρο κίνητρο. Αυτό το είδος ψέματος είναι διαφορετικό από το μη παθολογικό ψέμα, όπου είναι συχνά ωφέλιμο και εσκεμμένο.
Το ψέμα είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ των ανθρώπων. Αυτή η συμπεριφορά εμφανίζεται ακόμη και σε ορισμένα ζώα, όπως οι μαϊμούδες και συχνά οδηγούν σε κάποιο όφελος. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να λέει ψέματα για να αποφύγει κάποιες συνέπειες ή να γίνει αρεστός.
Η μυθομανία ωστόσο είναι κάτι διαφορετικό. Μπορεί να είναι σημάδι μιας ψυχικής ασθένειας, όπως μια διαταραχή προσωπικότητας.
Τι είναι η μυθομανία;
Βασικό χαρακτηριστικό της μυθομανίας και του παθολογικού ψέματος είναι ότι δεν υπάρχει προφανές κίνητρο. Είναι συνήθως εύκολο να προσδιοριστεί γιατί κάποιος είπε ένα ψέμα – όπως για να ωφεληθεί ο ίδιος ή για να αποφύγει μια δυσάρεστη κατάσταση – αλλά το παθολογικό ψέμα εμφανίζεται χωρίς σαφή λόγο και δεν φαίνεται να ωφελεί το άτομο. Δεν είναι σαφές εάν ένα άτομο που λέει παθολογικά ψέματα έχει επίγνωση του δόλου του ή είναι ικανό να σκεφτεί λογικά τα ψέματά του.
Η μυθομανία μπορεί να κάνει δύσκολη την κοινωνικοποίηση και να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις με αγαπημένα πρόσωπα και συναδέλφους.
Τα παθολογικά ψέματα είναι καταναγκαστικά και μπορεί να ξεκινήσουν από μικρά ασήμαντα ψέματα. Σταδιακά, μπορεί να γίνουν πιο περίτεχνα και δραματικά, ιδιαίτερα αν είναι απαραίτητα για να καλύψουν ένα προηγούμενο ψέμα. Συχνά γίνονται περίπλοκα από περιττές λεπτομέρειας, ωστόσο οι άνθρωποι που λένε συχνά ψέματα δεν είναι απαραίτητα παθολογικοί ψεύτες.
Επομένως, ένα άτομο που συχνά υπερβάλλει στις ιστορίες του για να φαίνεται πιο ενδιαφέρον ή λέει συνεχώς ψέματα για να καλύψει τα λάθη που έχει κάνει, δεν σημαίνει ότι πάσχει από μυθομανία. Αυτά είναι ξεκάθαρα κίνητρα που προωθούν συγκεκριμένα συμφέροντα.
Μυθομανία – Αίτια
Δεν είναι σαφές εάν το παθολογικό ψέμα είναι σύμπτωμα μιας άλλης πάθησης ή είναι μια πάθηση από μόνη της, καθώς είναι συχνό χαρακτηριστικό πολλών άλλων καταστάσεων, όπως η πλασματική διαταραχή και οι διαταραχές προσωπικότητας.
- Πλασματική διαταραχή
Η πλασματική διαταραχή – που ονομάζεται και σύνδρομο Μινχάουζεν – είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο πάσχων συμπεριφέρεται σαν να είναι σωματικά ή ψυχικά άρρωστος, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Αυτή η πάθηση είναι πιο συχνή σε μητέρες, οι οποίες προσποιούνται ότι το παιδί τους είναι άρρωστο, λέγοντας ψέματα σε γιατρούς και νοσηλευτές.
Τα αίτια της πλασματικής διαταραχής είναι άγνωστα, όμως οι θεωρίες περιλαμβάνουν:
- βιολογικά ή γενετικά αίτια
- παιδική κακοποίηση ή παραμέληση
- χαμηλή αυτοεκτίμηση
- διαταραχές προσωπικότητας
- κατάχρηση ουσιών
- κατάθλιψη
- Διαταραχές προσωπικότητας
Ο παθολογικός ψεύτης ενδεχομένως να πάσχει από διαταραχές προσωπικότητας, όπως:
- οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD)
- ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας (NPD)
- αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας (APD)
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ενώ το παθολογικό ψέμα μπορεί, θεωρητικά, να εμφανίζεται σε άτομα με διαταραχές προσωπικότητας, συχνά τα άτομα αυτά λένε ψέματα για προσωπικό όφελος ή ευχαρίστηση.
Ένα άτομο με οριακή ή ναρκισσιστική διαταραχή μπορεί να πει ψέματα για να παραμορφώσει την πραγματικότητα σε κάτι που ταιριάζει με τα συναισθήματα που νιώθει και όχι με τα γεγονότα.
Μυθομανία – Διάγνωση
Η μυθομανία δεν έχει μια επίσημη διάγνωση, αλλά ένας γιατρός μπορεί να αναγνωρίσει τη συμπεριφορά ως σημάδι μιας άλλης υποκείμενης πάθησης, όπως μια διαταραχή προσωπικότητας. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν αλληλοεπικαλυπτόμενα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένου του ψυχαναγκαστικού ψέματος. Τα άτομα με αυτές τις παθήσεις εμφανίζουν και άλλα σημάδια.
Είναι πιθανό το παθολογικό ψέμα να είναι ένα ανεξάρτητο σύμπτωμα, καθώς μερικοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν κάποια υποκείμενη ψυχική ασθένεια.
Διαβάστε περισσότερα για:
